Poprawna polszczyzna – kultura języka

Jadąc tramwajem, stojąc w kolejce po mleko, idąc przez park, biegnąc na pasach, jadąc na rowerze, nieustannie więdną mi uszy, otwiera się nóż w kieszeni, kiedy słyszę wziąść, w każdym bądź razie i.in. -,- Każdy zdobył wiedzę elementarną na tym poziomie, aby władać polszczyzną poprawnie, dbanie o język dużo świadczy o nas. Jak cię słyszą, tak o tobie myślą, trawestuję. Dodatkowo, puryzm językowo jest potrzebny w codziennych kontaktach, aby nie nasze otoczenie nie uważało nas za analfabetów. Zapisałam ze słyszenia i widzenia kilkadziesiąt przykładów najbardziej popularnych, nurtujących błędów językowych, uważajcie na nie! Piękna polszczyzna – poprawna polszczyzna :)

Lepsze/lepsiejsze – co to, za stopniowanie przymiotnika?! -,-

 LubiAłem/lubiAłam, lubiłem, lubiłam – po co, to ,,a’’ wewnątrz wyrazu?!

Kupowałam/kupYwałam, -o- owszem,

Wziąć, błagam – NIE wziąść, zapis fonetyczny: [vźońć],

N. z kim z czym? Z liśćmi/liściami,
Tortu – torta, D. Kogo? Czego? (nie ma) Tortu!
Z gośćmi, nie gościami w liczbie mnogiej N.

Gośćmi, NIE – gościami,

Na pewno, naprawdę, na co dzień, naprzeciwko, co najmniej, po prostu, skąd, z powrotem,

Juwenaliów, juwenalii , fajerwerków, fajerwerek, Międzyzdrojów, Międzyzdroi, do Ełku, z Suwałk, do Kołobrzegu, Kołobrzeg i Tarnobrzeg nie odmieniają się jednakowo: jedziemy do Kołobrzegu, ale do Tarnobrzega.

Filmiku, grafiku (harmonogram) D. l.poj. (harmonogram, osoba)

Długopisu, roweru, szpinaku, automatu,

Koktajli/koktajlów,

Kaloszy – kaloszów,

Bynajmniej = wcale,

Rozumiem, 1 os. lp. ,,rozumieć’’ to ,,rozumiem’’ a nie ,,rozumie’’.

Wziąłem, cofnąłem, zagiąłem,

Kaszy manny, NIE mannej,

Wymyślić, wymyśleć,

W cudzysłowie, NIE w cudzysłowiu -,-

Ten por – rodzaj męski (warzywo),

Ta pomarańcza – rodzaj żeński,

To winogrono – rodzaj nijaki,

Ta kontrola, rodzaj żeński, NIE kontrol,

Ten rożen – rodzaj męski,

Proszę pani, NIE panią, forma z dopełniaczem,

Śmiali się – NIE śmieli, można być śmiałym, ale śmiali się z kawału,

Wieczoru, wieczora – gdy chodzi o porę dnia, obie formy są poprawne. Gdy chodzi zaś o spotkanie lub zebranie, to poprawna jest tylko forma wieczoru.

Poproszę 10 gramów, NIE – gram żelków, odmieniamy,

Znikła – zniknęła, znikł – zniknął, biegła, NIE – biegnęła, wysechł – wyschnął, zawilgł –zawilgnął, pobiegł  –  pobiegną, wybiegłeś – wyciągnąłeś, uciekł – ucieknął, Przyciągnąłeś, objęłam – objąłem, stanęłam –  stanąłem, zmarznąłem, wycisnąłeś, wtrącać – wtrancać, wyciągnąłem – NIE wyciągłem, zmokłeś – zmoknąłeś, wybuchnął –wybuchł, obejrzałam, wyciągnęły – wyciągły, przysiągłem, przyciągnąłeś. 
TA NIESZCZĘSNA KONIUGACJA.

Z rzędu, NIE – pod rząd,

Statui, NIE statule w D.,

Piszemy wielką literą, NIE – z wielkiej litery, wielką/dużą przyjęło się,

Łut szczęścia,

Pustułka, gżegżółka,

Ukrój, NIE ukroj,

DosłAdzaj,

Widelców, NIE – widelcy,

Różnica między pisownią „nuż” a „nóż”. Jak wiadomo, „nóż” to sztuciec służący do krojenia jedzenia. „Nuż” natomiast, to partykuła występująca zwykle z „a” jako „a nuż”. Jest to określenie ekspresywne, znaczące mniej więcej tyle, co „może’’.

Rodzajów, rodzaji,

Widziałam Cię z tĄ książką, tę – w połączeniu z biernikiem, tą – w połączeniu z narzędnikiem, kocham tę osobę, ale kocham się z tą osobą. Pamiętajcie, że jest to prawidłowa pisana forma. Jeśli chodzi o mówioną, to zarówno tę, jak i tą możemy uznać za dopuszczalne.

Dwór w znaczeniu ,,przestrzeń poza domem’’ odmienia się tak samo jak dwór w znaczeniu ,,dom mieszkalny’’: w obu wypadkach mówimy – na dworze, NIE na dworzu,

Otwarta to wyrażenie stanu (widownia była otwarta, drzwi są otwarte), zaś otworzona to strona bierna czynności (drzwi przed chwilą zostały otworzone). Tymczasem są to zasadniczo formy równoprawne, tyle tylko że druga jest rzadsza.

Złodziei/złodziejów,  

Forma fakultatywna – która może, ale nie musi być; pozostawiona do wyboru.

Bohaterowie/bohaterzy, M. l. mn.

Filolodzy/filologowie,

Opiekunowie,

Tramwajów, NIE – tramwai – D. l.mn.

W każdym bądź razie, o rety! -,-

Uzależniłam się od brokułów, NIE – brokuł,

Osobą czy osobom? L. pojedyncza ,,ą’’, l. mnoga ,,om’’,

Rzeziom – rzezią,

Dłońmi/dłoniami,

Tułowiem, NIE tuowiem – N. l. poj.

Breloczek,

Szwedzka,
Nie odmieniamy: w języku polskim, czyli rzeczowniki zakończone na: 
• -u: tabu, zebu, kakadu, emu, guru; 
• -i: okapi, salami, kepi, alibi, graffiti, kiwi, salami, kepi; 
• -ao lub -oa: kakao, makao, boa; 
• sylabę akcentowaną: jury, menu, tournée, attaché.

Naraz znaczy ,,nagle’’ lub ,,jednocześnie’’, na raz znaczy ,,na jeden raz’’ lub ,,na sygnał raz’’. Choć kwestia deklinacji pomału ulega rozluźnieniu, pamiętam, kiedy na lekcji polskiego w gimnazjum kakao, studio, radio nie ulegało odmianie, czas zmienia konwenanse. 

Tautologia opiera się na jednoznaczności, a pleonazm na bliskoznaczności.

Pusta luka – pleonazm,

Wegetarianinem – wegetarianem, szczecinianinem – szczecinianem.

Nie wykipi,

Wraz z końcem grudnia kończy się rok DWA TYSIĄCE czternasty, nie "DWUTYSIĘCZNY czternasty". Czternaście lat temu mieliśmy co prawda rok dwutysięczny.

Przecież ,,poszłem’’ to nie słowo! To stan umysłu!

Dzisiaj jest drugi sierpnia, nie drugi sierpień :) To byłoby na tyle, słonecznego dnia!

Łona i Webber - To nic nie znaczy

 Zagadka dla uważnych czytelników! Ile błędów językowych usłyszeliście?